Trong ý niệm của Việt tộc thì “nghĩa tử là nghĩa tận”, và “sống ở, thác về” đồng thời người chết vẫn luôn quanh quẩn phù hộ độ trì cho cháu con. Do vậy dân ta luôn xem trọng việc ngày giờ chết có phạm gì để biết mà tránh hậu họa cho cháu con. Từ đó có ý niệm về “Trùng tang”, “Nhập mộ”…
Việt vốn tôn trọng ông bà cha mẹ nên rất cẩn trọng khi cha già mẹ héo. Việc làm ma được xem là trọng việc của hiếu chủ. Ngoài việc chuẩn bị khâm liệm, tổ chức tang lễ còn chú ý tính giờ mất, ngày giời mai táng. Khi gia đình có người thân mất, thường tìm người để tính giờ.
1. Ý nghĩa của việc xem ngày, giờ chết:
Việt vốn tôn trọng ông bà cha mẹ nên rất cẩn trọng khi cha già mẹ héo. Việc làm ma được xem là trọng việc của hiếu chủ. Ngoài việc chuẩn bị khâm liệm, tổ chức tang lễ còn chú ý tính giờ mất, ngày giời mai táng. Khi gia đình có người thân mất, thường tìm người để tính giờ .Theo truyền thống, muốn tính chính xác phải biết đích xác Tứ trụ sinh và Tứ trụ tửTứ trụ sinhvà( Giờ, Ngày, Tháng, Năm tính theo Can Chi). Nhưng Tứ trụ mất thì rõ nhưng Tứ trụ sinh mấy nhà ghi lại. Do đó việc xem sẽ hạn chế nhiều.
Việc xem còn xác địnhVong mệnhđể:
–kiêng người nhàTam hợp, Xung, Hình tuổi với tuổi Vong mệnh;
–kỵ tứ sinh Nhân ngoạiLong – Hổ – Kê – Xà (người khách vướng tuổi Thìn – Dần – Dậu – Tỵ không được có mặt khi khâm liệm);
– Kiêng người có cung phi Bát trạchxung khắcvới Vong mệnh ;
– Kiêng khóc thành tiếng khi đang liệm.
Theo cổ nhân, sinh gặp giờ, ngày tốt xấu ảnh hưởng tới vận mệnh bản thân còn giờ chết xấu, tốt ảnh hưởng tới con cháu. Muốn tính phải biết tuổi của vong, năm, tháng, ngày và giờ mất để đưa ra kết luận.
2. Cách xem dựa vào Bát quái:
Cáchxác định giờ chết xấu tốtdựa vào Bát quái: Đầu tiên xác định ngày 01 tháng, năm người chết thuộc cung gì. Sau đó theo thứ tự :Càn – Đoài – Ly – Chấn – Tốn – Khảm – Cấn – Khônmỗi cung 1 ngày đến ngày mất. Nếu rơi vào cung nào sẽ phạm cung đó. Các cung xấu là:(Nhị sát),(Tam sát),(Thất sát). Trong đó cung Tốn xấu nhất, gọi là Trùng tang. Chú ý rằng:
Phục tanglà sự quay trở lại của Vong hồn, còn Trùng tang là sự nhập của Vong hồn vào người sống, bắt đi theo. Trong đó:
Trùng tang ngàylà nặng nhất (Tam xa-7 người chết theo),Trùng tang Thánglà nặng nhì (Nhị xa-5 người chết theo),Trùng tang Giờlà nặng thứ ba (Nhất xa-3 người chết theo), Trùng tang Năm là nhẹ nhất. Khi thầy phán là trùng tang thì gia chủ rất lo sợ, trăm sự nhờ thầy giải giúp.
2. Cách xem cố định ngày 01 tháng Giêng tại Đoài:
– ngày 01 tháng Giêng luôn ở Đoài;
– tháng 2, 3 ở Càn; tháng 4 ở Khảm;
– tháng 5, 6 ở Cấn; tháng 7 ở Chấn;
– tháng 11, Chạp ở Khôn .
Khi đó không áp dụng nguyên lý trên để tính, điều nầy cũng cần biết, cân nhắc khi nghe thầy tham vấn.
3. Cách xem theo Thập nhị Long hình:
Có một cách tính khác xem ” Cát ” 吉 ” Hung ” 凶 theo Thập nhị hình Long là căn cứ theo 12 Địa Chi là: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi và gọi theo tuổi của người chết là: “THẬP NHỊ LONG HÌNH”. Dùng 12 phần hình thể của con Rồng để tượng trưng. Phép này thì không kể là Nam hay Nữ đều căn cứ theo Tam Hợp của tuổi người chết và năm mất để đếm theo chiều thuận, mỗi cung một chữ bắt đầu từ ô Thần là địa chi tuổi vong mạng đến năm chết của người đó thì dừng lại, xem vào chữ gì (THẦN, TỀ…TỊ, TRƯỜNG) để định tốt, xấu. Ví dụ thân phụ tôi tuổi Hợi sẽ khởi Thần là Mùi đếm theo vòng Địa chi đến năm mất là Tí gặp chữ “Phúc” là cát, chủ về quan lộc (hốt kiến cận quân vương).